Հասարակագիտություն

1. Ռացիոնալիզմը  ուղղությամբ փիլիսոփայության, ըստ որի հիմքը, այնպես էլ գոյության եւ գիտելիքների է պատճառը:

Ռացիոնալիզմը ունի երկու հիմնական ուղղություն `օնտոլոգիական եւ էպոսիստոլոգիական:

Ինչպես հայտնում է գոյաբանական ռացիոնալիզմ է գետնին լինելու է խելամիտ սկիզբը (այսինքն, լինելով բանական): Այս առումով, ռացիոնալիզմ մոտ է իդեալիզմ (օրինակ, ուսմունքները Պլատոնի «մաքուր գաղափարներ», որը նախորդում են նյութական աշխարհը եւ ամրագրված նյութական աշխարհում ( «աշխարհը բաների») է): Սակայն, ռացիոնալիզմ նույնը չէ իդեալիզմ, քանի որ զգացում ռացիոնալիզմ չէ առաջնորդարանը գաղափարների հետ կապված հարցի (գոյության), մասնավորապես իմաստութիւնը կյանքի. Օրինակ, մատերիալիստական, համոզված եմ, աստվածային կամ այլ հետախուզական, ներքին տրամաբանությունը էակ են ռացիոնալիզատորների (դեմոկրատ epicure et al.):

Էպիզոֆոլոգիական ռացիոնալիզմի հիմնական գաղափարը այն է, որ գիտելիքը հիմնված է նաեւ պատճառի վրա: Ըստ այդմ, իմացաբանական ռացիոնալիզատորների տարբերություն միջնադարյան scholasticism եւ աստվածաբանություն, որի ներկայացուցիչները տեսել են հիմք իմացության աստվածային հայտնության եւ մերժել պատճառ: Բացի այդ, ռացիոնալիզատորների էին empiricists հակառակորդներին - կողմնակիցների փիլիսոփայական միտում տարածված վերջին ժամանակներում, նաեւ դեմ է արտահայտվել դպրության, եւ տեսել հիմքը գիտելիքների չէ հայտնություն եւ գիտելիքն ու փորձը (empiricists կարգախոսն - «Գիտելիք - ուժ»):

Էմմիրիկիստների հետ վեճում ռացիոնալիստների հիմնական փաստարկները հետեւյալն էին.

                                                       Ֆռենզիս ԲԵԿՈՆ

                Ֆրենսիս բեկոն ծնվել է . հունվարի 22, 1561 - ապրիլի 9 1626, Անգլիացի փիլիսոփա, պատմաբան, քաղաքական գործիչ, հիմնադիր էմպիրիզմի, եւ անգլերեն նյութապաշտությունը Մեկը առաջին խոշոր փիլիսոփաների արդի ժամանակների, Bacon էր կողմնակից գիտական ​​մոտեցման եւ մշակել է նոր մեթոդ գիտական ​​գիտելիքները antiskholastichesky Դոգմատիկ նվազեցման դպրության նա հակադրել ինդուկտիվ մեթոդը, որը հիմնված է ռացիոնալ վերլուծության փորձարարական տվյալների հիմնական աշխատանքները: .. «the փորձարկումներ կամ բարոյական եւ քաղաքական առաջնորդությունը», «է արժանապատվության եւ ընդլայնմանը եւ «Նոր Օրանոն», «Նոր Ատլանտիս»:

1581-ից նա նստած է խորհրդարանում: 1617 թ.-ից սկսած Մամուլի Տերը, այնուհետեւ Լոնդոն կանցլեր եւ Անգլիայի գործընկերը `Վերուլամի բարոն եւ Սբ Ալբանների Viscount: Ջեյմս Ջեյմս թագավորի գլխավոր հրամանատարը, որը հավանություն տվեց Բեկոնին եւ նույնիսկ նրան հանձնարարեց կառավարել իր երկիրը Շոտլանդիայից մեկնելու ժամանակ [2]: Ի 1621 նա բերել է մեղադրվում են կաշառակերության եւ դատապարտվել ազատազրկման է աշտարակի Լոնդոնում, վճարել է տուգանք 40 հազար ֆունտ, եւ զրկված է անցկացնել հանրային պաշտոն, մասնակցելու հանդիպումներին պառլամենտի եւ պետք է դատարանում: [3] Այնուամենայնիվ, նրա ծառայությունները ներում էին Ջեյմս թագավորի կողմից, իսկ երկու օր անց աշտարակը ազատ էր արձակվել, խուսափելով ավելի երկար կալանքի տակից: ազատ արձակվեց Բեկոնը [3]: Այնուհետեւ նա թույլատրեց իր տեղը զբաղեցնել Լորդերի պալատում `դատարանում, սակայն նրա պետական ​​գործունեությունը ավարտվեց. նա թոշակի է անցել իր գույքին եւ նվիրել իր կյանքի վերջին տարիներին բացառապես գիտական ​​եւ գրական աշխատանք [4]:Ֆռենզիս  Բեկոն

               ՌԵՆԵ  Դեկարտ

Ռենե Դեկարտ  ծնվ. 1596 մարտի 31, Լաե, Ֆրանսիայի Էնդր և Լուար դեպարտամենտներ, մահ. 1650 փետրվարի 11, Ստոկհոլմ, ֆրանսիացի փիլիսոփա, մաթեմատիկոս, ֆիզիկոս, ով կյանքի մեծ մասն անց է կացրել Հոլանդական Հանրապետությունում։ Մինչ այսօր ուսումնասիրվող իր աշխատությունների շնորհիվ երբեմն համարվում է ժամանակակից փիլիսոփայության հայրը։ Մասնավորապես՝ «Առաջին փիլիսոփայության խորհումներ» աշխատությունը մինչ այսօր շարունակում է փիլիսոփայության շատ դասընթացների ստանդարտ ուսումնասիրության թեմա լինել։ Դեկարտի փիլիսոփայությունը կապված է մաթեմատիկայի, ֆիզիկայի և տիեզերածնության բնագավառներում նրա հետազոտությունների հետ, և իր լատինականացված անունով կոչվել է կարտեզիականություն։ Որպես փիլիսոփա գտնում էր, որ դատողության հավաստիության հիմքը մտածող սուբյեկտի գոյությունն է (այստեղից էլ «Մտածում եմ, հետևաբար գոյություն ունեմ» հանրահայտ դեկարտյան հիմնադրույթը)։ Նա հրաժարվում էր ընդունել նախկին փիլիսոփաների հեղինակությունը, ինչպես նաև խորապես թքած ուներ սեփական զգայարանների վրա։

      Բենեդիկտ  Սպինոզա

Բենեդիկտ Սպինոզա ծնվել է 1632 թ. նոյեմբերի 24, Ամստերդամ - 1677 թ. փետրվարի 21, Հաագա-ում։ Հոլանդացի փիլիսոփա, աթեիստ։ Ծնվել է հրեա առևտրականի ընտանիքում։ Գաղափարական և բարեկամական կապեր է հաստատել հրեական համայնքից դուրս՝ ազատամիտ մտավորականության հետ։ Ազատախոհության համար ենթարկվել է բանադրանքի և վտարվել Ամստերդամի հրեական համայնքից (1656)։

հասարակության մեջ։ Բնության միասնության և նրա օրենքների օբյեկտիվության գաղափարը Սպինոզան արտահայտում է սուբստանցի հասկացության մեջ։

«Բարոյական փիլիսոփայութան» մշակումը Սպինոզան համարում էր իր գլխավոր նպատակը, բնության ընդհանուր կարգից Սպինոզան բխեցնում էր մարդու տեղը բնության և հասարակության մեջ։ Բնության միասնության և նրա օրենքների օբյեկտիվության գաղափարը Սպինոզան արտահայտում է սուբստանցի հասկացության մեջ։                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                           Արիստոտել և Պլատոն

                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                            

Պլատոնը ծնվել է Աթենքի մոտ գտնվող Էգինա կղզում, ազնվական ընտանիքում։ Նրա հայրը սերում էր Ատտիկայի վերջին թագավոր Կոդրոսի տոհմից, իսկ մայրը՝ նշանավոր օրենդիր Սոլոնի տոհմից։ Նա երկրորդն էր հին հույն փիլիսոփաների երրորդության մեջ, հաջորդելով Սոկրատեսին և նախորդելով իր աշակերտ Արիստոտելին։
Նախնական կրթությունը ստանալուց հետո նա սկսում է զբաղվել փիլիոփայությամբ։ Սովորել է նախ Հերակլիտեսի հետևորդ Կրատիլոսի մոտ, ապա Սոկրատեսի։ Վերջինիս մահից հետո Պլատոնը թողնում է Աթենքն ու շուրջ մեկ տարի ապրում Մեգարայում։ Վերադառնալով Աթենք՝ նա շուտով մեկնում է Հարավային Իտալիա և Սիցիլիա։ Սիրակուզայում Պլատոնը մտերմանում է Դիոնի բռնակալ Դիոնիսիոսի բարեկամի հետ, ով պյութագորական փիլիսոփայության հետևորդներից էր։ Այստեղ Պլատոնը փորձում է կյանքի կոչել պետության մասին իր գաղափարները, սակայն պալատական ամբստամբությունների պատճառով խիստ սրվում են Դիոնիսիոսի և Պլատոնի միջև հարաբերությունները։ Բռնակալը վաճառում է Պլատոնին որպես ստրուկ, որին Էգինայի ստրկավաճառանոցից գնում է կիրենիակ Անիկերիդեսը։ Վերջինս ազատում է Պլատոնին՝ հրաժարվելով վերցնել նրա ընկերների հավաքած գումարը։




Արիստոտելը ծնվել է մ.թ.ա. 384 թ. մարտի 7-ին Թրակիայի Ստագիրա քաղաքում, մակեդոնական արքունիքի պալատական բժիշկ Նիկոմախի ընտանիքում։ 17 տարեկան հասակում՝ մ.թ.ա. 366 թ., նա գալիս է Աթենք և ընդունվում Պլատոնի հիմնադրած ակադեմիան, որտեղ ուսանում է մինչև իր ուսուցչի՝ Պլատոնի մահը մ.թ.ա. 347 թ.։
Մ.թ.ա 369 թվականին մահացան Արիստոտելի ծնողները։ Երիտասարդ փիլիսոփայի նկատմամբ խնամակալությունը ստանձնեց Պրոկսենը, ում նկատմամբ հարգանքն ու սերը Արիստոտելի կողմից այնքան մեծ էր, որ վերջինիս մահից հետո ինքը՝ Արիստոտելը, որդեգրեց Պրոկսենի միակ որդուն՝ Նիկատորին։ Արիստոտելն ունևոր ընտանիքից էր և հորից ժառանգել էր էական հարստություն, որը թույլ էր տալիս ոչ միայն ապրել, այլև ապահովել սեփական կրթությունը։ Մ.թ.ա. 347 թվականին Արիստոտելն ամուսնացավ Պեֆիադայի հետ, ումից ունեցել է մեկ աղջիկ։ Վերջինիս կնքել էին մոր անունով՝ Պեֆիադա։ Արիստոտելի թե կինը, թե միակ աղջիկը մահացել են ավելի շուտ, քան ինքը՝ Արիստոտելը։




Պլատոնի լեզվամտածողությունը գեղարվեստական-դիցաբանական էր, իսկ Արիստոտելինը՝ ձևական-տրամաբանական, երկրորդ, եթե Պլատոնը ճշմարիտ գիտելիքը, գեղեցիկը, բարիքը, փնտրում էր իդեալական աշխարհում, ապա Արիստոտելը՝ զգայական-նյութական աշխարհում։ Պլատոնը այս աշխարհը համարում էր էյդոսների ստվերների աշխարհ, ապա Արիատոտելը դա համարում էր իսկական կեցության աշխարհ։ Պլատոնը էյդոսները հակադրում էր զգայական-նյութական իրերին, մինչ դեռ Ասրիտոտելը էյդոսները տեղավորում իրերի մեջ որպես դրանց էություններ։ Երրորդ, եթե Պլատոնը ընդունում էր բնածին գաղափարների և գիտելիքների գոյությունը մարդու հոգու մեջ, ապա Արիստոտելը հոգին նմանեցնում է «մաքուր տախտակի», կարծելով, որ բնածին է միայն ճանաչելու կարողությունը։




Փիլիսոփայության տեսանկյունից հատկապես նշանակալից էին Արիստոտելի կողմից մտածողության հիմնական օրենքների՝ հակասության, նույնության և երրորդի բացառման, ձևակերպումները։ Դրանով իսկ խորտակիչ հարված հասցվեց հարաբերապաշտական ու սոփեստական ուսմունքներին, որոնք մերժելով ճշմարտության հանրանշանակ գոյությունը, կասկածի տակ էին դնում առհասարակ գիտելիքի գոյությունը։ Նույնության օրենքը արգելում է դատողության ընթացքում միևնույն հասկացությունը տարբեր իմաստով և նշանակության գործածել մինչդեռ դա սոփեստների առանցքային հնարքներից էր։ Հակասության օրենքի համաձայն երկու հակադիր դատողություններ չեն կարող միաժամանակ ճշմարիտ լինել, այսինքն չի կարելի միաժամանակ որևէ հատկություն նույն իմաստով վերագրել մի բանի և միևնույն ժամանակ՝ ժխտել։ Հակասության օրենքից բխում է երրորդի բացառման օրենքը, որն արգելում է ոչ միայն այն, որ միևնույն բանին չի կարելի միաժամանակ վերագրել հակադիր հատկություններ, այլև որ դրանցից մեկի ճշմարիտ լինելը նշանակում է մյուսի կեղծ լինելը

                                                                      ԵՍ



Ես Համլետ Ղազարյանն եմ ես ծնվել եմ 2002թ․ հուլիսի 23 Մոսկվայում։ Ես սովորում եմ Մխիթար Սեբաստացի կրթահամալիրում։ Ես արդեն 7 տարի զբաղվում եմ ֆուտբոլով։Նաև 5 տարի է զբաղվում եմ երաժշտությամբ։ ։Ազատ ժամանակ սիրում եմ խաղալ համակարգչային խաղեր։Առօրյա ժամանակս անցկացնում եմ ընկերներիս հետ։Նպատակ ունեմ դառնալ լավ ֆուտբոլիստ։



                                               Էմոներ
Շատերս ենք լսել նրանց մասին և կա´մ խուսափել ենք փորձելու հասկանալ սրանց, կա´մ ել ընդամենը վախեցել, խճճվել այս սարդոստյնի մեջ: Ճիշտ էլ արել ենք, կասեի ես, սակայն իմանալ և թեկուզ զգուշանալու համար: Էմո ոճի մարդիկ չունեն ինչ որ լուրջ կազմակերպություններ, որոնք ագրեսիվ գործողությունների միջոցով վնասեն հասարակությանը, մարդկանց ինչ-որ խմբի: Սակայն, այս բոլորից զատ, նրանց հոգեկան վիճակն էլ հասկանալ բավականին դժվար չէ: Ինչպես նշեցինք Էմո նշանակում է Էմոցիոնալ մարդ, որը, էմոցիաները չկարողանալով վերահսկել, հանձնվում է զգացմունքի ազդեցությանը և, ընկնելով հոգեկան ծանր աֆեկտի վիճակի մեջ, կա´մ ձեռք է բերում ծանր փսիխոնևռոզ, կա´մ ծանր նևրոզային վիճակում դիմում ինքնասպանության և նման անհեթեթությունների: Հաճախ զբոսնելիս կամ ուղակի անցնելիս ինչ-որ տեղ նկատել ենք սև ու վարդագույն շորերով, մեկ աչքը ծածկող մազափնջով, ջիսե տաբատով, <> տեսակի սպորտային կոշիկներով, բազմաթիվ անհեթհեթ նկարներով կրծքանշաններով աղջիկների և տղաների, որոնք փակցրել են դրանք իրենց տաբատին և պայուսակներին ու կա´մ զզվանք արտահայտելով անցել, կա´մ երկար նայել` փորձելով հասկանալ, թե ինչու°… չգտնելով պատասխան` թափահարել ձեռքը ու անցել: Իսկ արդյո°ք մենք էմոցիոնալ չենք: Իսկապես, բոլորս էլ էմոցիոնալ մարդիկ ենք, սակայն ի տարբերություն էմո ոճի մարկանց, մենք կարողանում ենք մնալ գոնե բարոյականության սահմաններում, կամ, որոշ մեր մեջ եղած սկզբունքների, չենք զրկում մեզ կյանքից:Էմո մարդկանց մեծամասնությունը Հայաստանում կազմում են 11-ից մինչև 18 տարեկան աղջիկները և 15-ից մինչև 18 տարեկան տղաները: Սակայն Հայաստանում տղա էմոները կազմում են փոքրամասնություն:էմո մարդկիկ ավելի շատ էգոիստ մարդիկ են, որը, հասկանալ առաջին հայացքից, դժվար է: Նրանց հետաքրքրում են միայն իրենց զգացմունքային վիճակը, իսկ այդ վիճակն է` << Սուիցիզմը>>: Նրանց ներքուստ դուր է գալիս այդ վիճակը, նրանք բավականություն են ստանում դրանից, էմո մարդկանց հատուկ է <>: Էմոները հաճույքի օբյեկտ կարող են դարձնել ոչ միայն իրենց ընկերներին, ընկերուհիներին, այլև` ցավը, առարկան և այլն: Նրանց դուր է գալիս զգացմունքային երաժշտություններ` ռոք ոճի` օրինակ <>, <> և այլն: Էմո մարդկանց մեծամասնությունը իրենց կյանքում ապլրել է բացասական մեծ սթրես, որը և հանդիսացել է հոգեկան սևեռուն վիճակի, պսիղոնևրոզի, պարանոյայի ևայլն: Դրա հիմք կարող է հանդիսանալ մանկության տարիներին ապրած վախը, ծանր մանկությունը, ծնողների բաժանումը, կամ վաղ տարիքում մեծահասակների կողմից դաժան վերաբերմունքը և այլ նման ծանր վիճակներ: Ինչպես հայտնի է այս բոլորը կարող է ծանր ձևով արտահայտվել դեռահասության տարիքում: Եվ այսպես, մարդ որը ապրում է ոչ իրական կյանքում, ապրում է առամց մեկ րոպե կանգ առնելու ցուցադրելով յուր էմոցիաները` լաց, ցավ, տառապանք, սուիցիզմ մենք գիտական լեզվով անվանում ենք Էմո` հաստատելո և տարբերելով նրանց տեսակը հասարակության մեջ: Մենք, բարկանալու հետևանքով, բղավում ենք, հայհոյում, սակայն, դա կարճատև բնույթ է կրում, և, չանցած մի քանի րոպե, կամ ժամ, հանդարտվում, հանգստանում, իսկ էմո ոճի մադկանց մոտ դա տևական է, արտահայտվում է յուրովի ջղաձգությամբ, նյարդային երկարատև լարված վիճակներով, հաճախ մինչև ծանր սթրեսի, կամ միտումնավոր մարմնական վնասվածքների, նույնիսկ` ինքնասպանության: Ժամանակակից կյանքում երիտասարդության մեծամասնությանը հատուկ է ավելորդ լարվածության ցուցաբերումը, սակայն այս դասի մարդկանց` առավել ևս: Մի անգամ ես երկարատև զրույց ունեցա մի աղջկա հետ, որը իրեն համարում էր էմո: Եվ այսպես առաջին հարցը դա, իհարկե, ինչու է նա նխընտրել էմո ոճը կամ կյանքը: Նա ինձ սպառիչ պատասխան չտվեց, սակայն, նրա հետ մի քիչ մտերմանալուց հետո, նա որոշեց պատմել իր անձնական կյանքից մի շարք դրվագներ: Պարզվեց, որ նրա հայրը ժամանակին մահացել է թմրանյութերի գերդոզավորումից, մայրը մահացել է գլխուղեղում չարորակ ուռուցքից, և դա տեղի է ունեցել, երբ նա եղել է ընդամենը 3 տարեկան: Նրան խնամում էին տատիկն ու մորաքույրը: Պատկերացրե´ք, երեխա, որի կյանքը դեռ չսկսած հանդիպել է ծանր ապրումների, որին հազիվ կդիմադրեր չափահաս մարդը: Պատասխանեք´, ինչպես պետք է այս երեխան ինքնահաստատվեր հասարակության մեջ, ձեռք բերեր իր եսը, երբ չկա ծնողական սեր, քնքշանք և այլն: Այսինքն` չկա հիմնավոր հոգեվիճակ, որով պետք նա սկսի իր կյանքը, ինչպես սովորական մսրդիկ: Ընտրել ր էմո ոճը, քանի որ դա իրեն դուր է գալիս, այդպես է նա իրեն այդպես է տեսնում, իրեն միայն էմոներն են հասկաում: Բայց արի ու տես, որ դա այդքան էլ այդպես չէ… Ինչպես նշել եմ արդեն նրանց հատուկ է էգոիզմը, քանի որ նրանք միայն իրենց զգացմունքի մասին են մտածում` փորձելով ավելի ու ավելի լավ արտահայտել, ցուցադրել բոլորին: Նրանց կարելի է անվանել բողոքականներ: Վերգտնել իրեն, ելնել նման անհեթեթությունից հաջողվում է ոչ բոլորին: Օրինակի մեջ նշված ախջիկը վերգտավ իրեն, քանի որ վերջապես հասկացավ, որ նա ապրում էր հոգեկան սևեռված վիճակում` մի ժամանակում` կրկնելով և վերապրելով նույն տառապանքը կրկին և կրկին: Այսինքն` գտավ ճանապարհը դեպի իրականություն:Ինչու° ենք զարմանում երբ լսում ենք մի երեխա իրեն նետեց կամրջից, ու կախեց առաստաղից: Էմո` հիվանդություն, որին պետք է հետևել լրջորեն:Իսկ մենք անու°մ ենք ամեն ինչ մեր երեխաների համր, հետևու°մ ենք նրանց հոգեկան վիճակին, շփման ձևին, լսած երաժշտությանը, ընկերներին, թե° միայն հայավարի լավ կերակուրն անպակաս լինի:


                                Տոտենիզմ

Հիմքում ընկած է հավատն այն մասին, որ մարդկանց տվյալ խումբը ծագում է որևէ կենդանուց,բույսից կամ բնության երևույթից,որը գիտությանը ընդունված է կոչել <<տոհմ>>։

                                Անիմիզմ 

Անիմիզմ  տերմինը գիտական շրջանառության մեջ է մտցրել անգլիացի գիտնական Է. Թայլորը,
ով անիմիզմը համարում է կրոնի նախնական ձև: Անիմիզմը հավատքն է բազմաթիվ ոգեղեն էակների գոյության նկատմամբ,
որոնք իրենց մասնակցությունն են ունենում մարդկանց ամենօրյա գործունեության մեջ ու կարող են օգնել կամ խանգարել մարդուն իր նպատակներին հասնելու գործում: Նախամարդը բոլոր ոգիներին պատկերացնում էր մարմնավոր կերպարանքով, քանի որ նրա բանականությունը դեռևս հնարավորություն չուներ վերարցարկման միջոցով հասնելու անմարմին ոգիների գոյության գաղափարին: Ոգեպաշտական հավատալիքները ուղղակիորեն կապված են անդրշիրիմյան կյանքի պատկերացումների հետ, որտեղ, համաձայն վաղնջական հավատալիքների, հայտնվում են բոլոր մարդկանց ոգիները կամ հոգիները մահվանից հետո:


                               Ֆետիշիզմ

Ֆետիշիզմ գերբնական հատկություններ վերագրվող անշունչ առարկաների երկրպագություն։
Ֆետիշիզմի բոլոր վաղ կրոնական ձևերի ու զարգացած կրոնական համակարգերի բաղադրամասը կազմող կրոնական աշխարհընկալման տարրերից է։ Ֆետիշներ կարող են լինել քարերը, փայտերը, ծառերը, բնական կամ ձեռակերտ ցանկացած առարկան։ Ֆետիշների պաշտամունքի ձևերը նույնպես բազմազան են։ Ֆետիշներին մատուցվող զոհաբերություններից մինչև դրանց մեջ գամեր խրել (իբր ոգուն ցավ պատճառելու ու դրանով իսկ նրան ուղղված խնդրանքը կատարել ստիպելու համար)։
Ֆետիշիզմը լայնորեն տարածված է նաև արդի կրոններում, օրինակ՝ «սև քարի» (Մեքքայում) պաշտամունքը մուսուլմանների մեջ, մեռած հոգևորականների աճյուններով պաշտամունքային շինություններինը՝ բուդայականության մեջ, բազմաթիվ «հրաշագործ» սրբապատկերների ու մասունքների երկրպագությունը՝ քրիստոնեության մեջ։

                                                       

                                                          Մոգություն

Մոգությունը  վաղնջական կրոնական հավատալիք է: Այն մարդու հավատքն է իր գերբնական ընդունակությունների նկատմամբ, որոնցով նա սիմվոլիկ գործողությունների շնորհիվ կարողանում է ազդել իրականության տարբեր երևույթների վրա ու փոխել դրանց ընթացքը: Մոգության տարատեսակները նկարագրում է անգլիացի գիտնական Բ. Մալինովսկին «Մոգություն, գիտություն և կրոն» աշխատության մեջ, որտեղ նա նշում է, թե մոգությունը կրկնապատկում էր բնության տարբեր կողմերի վրա ազդելու մարդու կարողությունները (մարդկանց պատկերացումներում) տարբեր տեսակի խորհրդապաշտական գործողություններ կատարելու եղանակով:
Մոգական գործողությունները բավականին տարբերվում են իրարից իրենց բարդությամբ, ուղղվածությամբ, իրականացման տեխնիկայով և որ ամենակարևորն է` հետապնդած նպատակով: Այդ պատճառով էլ մոգական գործողությունները բաժանվում են երկու մեծ խմբերի` ագրեսիվ կամ պաշտպանական մոգություն, դրական ու բացասական մոգություն:
Մոգությունը դիմացել է դարերի փորձությանը ու այսօր տարբեր ձևերով պահպանվել է բոլոր մայրցամաքներում: Ժամանակակից բոլոր կրոններում առկա են մոգության տարրեր, քանի որ նույնիսկ համաշխարհային կրոնների մեջ գրավչություն ստեղծողը հենց մոգական գործողություններն ու ներգործություններն են, որոնք արտահայտվում են կրոնների տարաբնույթ գործառույթների մեջ: